Psikoz: “muhakeme bozukluğu” demektir. Kişinin; gerçeği değerlendirme yeteneğinin bozulmasıdır ve “hayal ile gerçeğin birbirine karışması” olarak da tanımlanabilir.

Psikoz durumundaki kişinin algıları ve yorumları bozulmuştur, mantıklı düşünemez. Aşırı kuşkuculuk, şüphecilik içinde olabilir. Kendi kafasında yazdığı senaryonun içinde kaybolur. Senarist de yönetmen de kendisidir, başrolde ise kendisi veya başkaları vardır. Kuşkucu düşüncelerinin gerçek olduğuna inanır. Düşüncelerinin aksi yönünde kanıtlar olsa bile, asla ikna olmaz.

Psikotik kişinin; gerçek dünyayla ilişkisi giderek bozulur. Gerçek dünyadan uzaklaşarak, kendi dünyasında yaşamaya başlayabilir. Düşünce içeriği ve konuşmaları fakirleşebilir. Beş duyusunda bozulmalar olabilir. Kulağına nereden geldiğini anlamadığı sesler işitebilir, • başkalarının görmediği şeyleri gördüğünü sanabilir.

Zamanla kendine bakımı azalabilir, yıkanmamaya başlar. Evden, odadan hiç çıkmamaya başlayabilir. Sosyal ve mesleki performansı bozulur.

Yanlış anlamaları arttıkça; alınganlık, sinirlilik, ani parlamalar yaşayabilir. Absürt nitelikte takıntıları olabilir.

Tuhaf davranışlar, konuşmalar sergileyebilir. Kendi kendine mırıldanmaları, konuşmaları olabilir. Gece-gündüz döngüsü bozulabilir; sabahlara kadar uyuyamayıp, gündüzlerini uykuda geçirebilir. Kişinin bakışları değişebilir.

PSİKOTİK BOZUKLUKLARIN ÇEŞİTLERİ VAR MIDIR?

Evet, vardır. Kimi psikotik bozukluklar; kısa süreli ve geçicidir, tamamen iyileşebilir. Kimi psikotik bozukluklar; ataklarla seyreder.

Psikotik Bozukluklar’ın en ağır ve kronik tipi: ŞİZOFRENİ’dir. Şizofreni’nin de farklı tipleri vardır.

Depresyon veya Bipolar Bozukluk gibi hastalıkların şiddetli tiplerinde de psikotik haller görülebilir.

Alkol veya madde kullanımı da psikoza neden olabilir.

Çeşitli nörolojik (epilepsi, beyin tümörü, MS vb.) veya endokrinolojik (tiroid hastalıkları vb.) hastalıklar da; psikotik tablolara yol açabilir.

PSİKOTİK BOZUKLUKLAR NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Antipsikotik ilaç tedavisi; tedavinin temelini oluşturur. Hasta yakınlarının bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi önemlidir.

Psikotik hasta; hastalığının doğası nedeniyle, hasta olduğunu kabullenmeyebilir. Psikotik hasta; eğer hastalığını ve ilaç tedavisini reddederse; hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekebilir, çünkü intihar riski olabilir. Kendine veya başkasına zarar verme riski olabilir. Evden kaçıp gidebilir. Alkol veya madde kullanımına yönelebilir. Beslenmeyi reddedebilir.

Hastaneye yatarak veya ayaktan takiple: anestezi altında EKT (Elektro Konvülsif Terapi) denilen tedavinin uygulanması gerekebilir.

Hastalığını ve tedavisini reddeden, kendine veya başkasına zarar verme tehlikesi olan hastaların, korunmaları ve tedavi olmaları için, hastanın birinci derece yakınlarının, hastanın ikamet ettiği bölgedeki nöbetçi savcılığa; hastanın zorunlu psikiyatrik tedavisi için hukuki destek talep etmeleri gerekebilir.

Psikotik Bozukluklar’ın psikiyatrik takip ve tedavisi aylarca, hatta yıllarca sürebilir.

Kimi vakalarda tam düzelme görülür, kimilerinde kısmi düzelme olur. Bazı psikozlar ise tedaviye dirençlidir ve kronik seyirlidir. Yol kat etmek güç olabilir.